ನವದೆಹಲಿ: ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು (ಆರ್‌ಟಿಇ) ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ 2025-26ನೇ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಈ ಕಾಯ್ದೆಯು 6-14 ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಮತ್ತು ಕಡ್ಡಾಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗಗಳು (ಇಡಬ್ಲ್ಯೂಎಸ್) ಮತ್ತು ವಂಚಿತ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ 25% ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಡುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, 2009ರಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ಕಾನೂನಿನ ಅನುಷ್ಠಾನವು 15 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರವೂ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಎಂದು ಟೀಕಾಕಾರರು ಆರೋಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ವಿಳಂಬ, ಖಾಲಿ ಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಈ ಯೋಜನೆಯ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂಬ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರವೇಶ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಸ್ಥಿತಿ
ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಟಿಇ ಪ್ರವೇಶಗಳು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಜನವರಿ 14ರಿಂದ 27, 2025ರವರೆಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಕೆ ಇತ್ತು, ಆದಾಯ ರೂ. 1 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ತೆರೆದಿದ್ದು, schooleducation.karnataka.gov.in ಮೂಲಕ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಮೇ 21, 2025ರವರೆಗೆ ನೋಂದಣಿ ಇದ್ದು, ಶಾಲಾ ಪಟ್ಟಿಗಳು admissionportal.in ನಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ, ಆಯಾ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗಳಾದ cse.ap.gov.in ಮತ್ತು rteportal.mp.gov.in ನಲ್ಲಿ ವಿವರಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ.
ಟೀಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸವಾಲುಗಳು
ಆರ್‌ಟಿಇ ಕಾಯ್ದೆಯ ಉದ್ದೇಶ ಶ್ಲಾಘನೀಯವಾದರೂ, ಅದರ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ಲೋಪಗಳಿವೆ ಎಂದು ತಜ್ಞರು ದೂರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಖಾಲಿ ಸ್ಥಾನಗಳು, ಪ್ರವೇಶ ನಿರಾಕರಣೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವಿಳಂಬಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ:
- ದೆಹಲಿ: 35,000 ಇಡಬ್ಲ್ಯೂಎಸ್ ಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ 2.09 ಲಕ್ಷ ಅರ್ಜಿಗಳು ಬಂದರೂ, 6,500 ಸ್ಥಾನಗಳು ಖಾಲಿಯಾಗಿವೆ. 2020-22ರಲ್ಲಿ 18,000 ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
- ಕರ್ನಾಟಕ: 2018ರ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ನಂತರ ಪ್ರವೇಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 1.5 ಲಕ್ಷ ಪ್ರವೇಶಗಳಿದ್ದವು, ಆದರೆ ಈಗ ಇದು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕುಸಿದಿದೆ.
- ತಮಿಳುನಾಡು: ಶುಲ್ಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. 2023-24ರಲ್ಲಿ 70,452 ದಾಖಲಾತಿಗಳು ಆಗಿದ್ದರೆ, ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇದು 74,296 ಮತ್ತು 82,776 ಇತ್ತು, ಆದರೆ ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಧಿಸೂಚನೆ ಹೊರಡಿಸದಿರುವುದು ಟೀಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
- ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ: ಆರ್‌ಟಿಇ ಇನ್ನೂ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಮರುಪಾವತಿ ವಿವಾದದಿಂದ ಯೋಜನೆ ತಡೆಯಾಗಿದೆ.
- ಗುಜರಾತ್: 93,527 ಸ್ಥಾನಗಳಿದ್ದರೂ, ಪ್ರವೇಶ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಕುಗಳಿವೆ. 2025-26ಕ್ಕೆ 86,000 ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳು ಆರ್‌ಟಿಇ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಫಲವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಟೀಕಾಕಾರರು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ದೃಢ ಶಾಲಾ ಜಾಲದಿಂದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಸುಗಮವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.
ಪರಿಣಾಮ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯ
ಈ ಲೋಪಗಳು ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆ ತರುವ ಆರ್‌ಟಿಇ ಗುರಿಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಖಾಲಿ ಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶ ನಿರಾಕರಣೆ ಆಡಳಿತದ ದಕ್ಷತೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಾಯವಾಣಿಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಶುಲ್ಕ ಮರುಪಾವತಿ ವಿಳಂಬ ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳ ಸಹಕಾರದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸದಿದ್ದರೆ ಈ ಯೋಜನೆಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿದೆ ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಪೋಷಕರಿಗೆ ಸಲಹೆ
ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸ್ಥಾನ ಭದ್ರಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರಾಜ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದು ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಆರ್‌ಟಿಇ ಯೋಜನೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಮಾನತೆಗೆ ಒಂದು ಭರವಸೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಅದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಬದ್ಧತೆ ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
