ಬೆಂಗಳೂರು: ಕರ್ನಾಟಕದ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಾಗಾಣಿಕೆಗಾಗಿ ಅನಧಿಕೃತ ಬಿಳಿ ನಂಬರ್‌ ಪ್ಲೇಟ್‌ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದು ಮಕ್ಕಳ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಗಂಭೀರ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದೆ. ಮಾರುತಿ ಈಕೋ ಅಥವಾ ಓಮ್ನಿ ವ್ಯಾನ್‌ಗಳಂತಹ ಈ ವಾಹನಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾಗಾಣಿಕೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಹಳದಿ ನಂಬರ್‌ ಪ್ಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಜಿಪಿಎಸ್, ಸಿಸಿಟಿವಿ, ವೇಗ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳಂತಹ ಸುರಕ್ಷಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿಲ್ಲದೆ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಕಾನೂನು ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ.
ಸಮಸ್ಯೆಯ ಸ್ವರೂಪ
ಶಾಲಾ ಬಸ್‌ಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬಳಕೆಗೆ ನೋಂದಾಯಿತ ಬಿಳಿ ನಂಬರ್‌ ಪ್ಲೇಟ್‌ ವಾಹನಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಾಗಾಣಿಕೆಗೆ ಬಳಸುತ್ತಿವೆ. ಈ ವಾಹನಗಳು 1988ರ ಮೋಟಾರು ವಾಹನ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿವೆ. ಈ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ ವೇಗ ನಿಯಂತ್ರಕ (40 ಕಿಮೀ/ಗಂಟೆಗೆ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ), ಜಿಪಿಎಸ್, ಸಿಸಿಟಿವಿ, ಬೆಂಕಿ ನಂದಿಸುವ ಯಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ತುರ್ತು ನಿರ್ಗಮನಗಳಂತಹ ಸುರಕ್ಷಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಿಲ್ಲ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವುದರಿಂದ ಅಪಘಾತದ ಸಂಭವ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
2012ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶಾಲಾ ಬಸ್‌ನ ನೆಲದ ರಂಧ್ರದಿಂದ ಆರು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ ಘಟನೆಯಂತಹ ದುರಂತಗಳು, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಕಾನೂನು ಜಾರಿಯ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.
ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ರಮಗಳು
ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು 2024ರಲ್ಲಿ ಶಾಲಾ ಸಾಗಾಣಿಕೆ ವಾಹನಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದೆ. ಈ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಶಾಲಾ ಸಾಗಾಣಿಕೆಗೆ ಬಳಸುವ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಬ್‌ಗಳಾಗಿ ಅಥವಾ ವ್ಯಾನ್‌ಗಳಾಗಿ ನೋಂದಾಯಿಸಬೇಕು, ಮತ್ತು ಶಾಲೆಯ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರಿಂದ ಅಥವಾ ಪೋಷಕರಿಂದ ಪತ್ರವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ನವೆಂಬರ್ 2024ರಲ್ಲಿ, ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಏಳು ಬಿಳಿ ನಂಬರ್‌ ಪ್ಲೇಟ್‌ ವಾಹನಗಳನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಕಾನೂನು ಜಾರಿಯ ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
ಜೂನ್ 2025ರಲ್ಲಿ, ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 58 ಶಾಲಾ ಬಸ್ ಚಾಲಕರು ಮದ್ಯಪಾನ ಮಾಡಿ ವಾಹನ ಚಲಾಯಿಸಿದ ಘಟನೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು 1,740 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆಯಾಯಿತು. ಇದರಿಂದ ಕೆಲವು ಶಾಲೆಗಳು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಬಿಗಿಗೊಳಿಸಿವೆ:
- ಬೆಥನಿ ಶಾಲೆ, ಕೋರಮಂಗಲ: ಚಾಲಕರಿಗೆ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಮದ್ಯಪಾನ ಪರೀಕ್ಷೆ, ಸುರಕ್ಷತಾ ತರಬೇತಿ, ಮತ್ತು ದೃಢೀಕರಣ.
- ರಿಯಾನ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ: ಎಲ್ಲಾ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ಶಾಲೆಯೇ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿಟ್ಟು, ಖಾಸಗಿ ಆಪರೇಟರ್‌ಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿದೆ.
- ಗೀತಾಂಜಲಿ ಒಲಿಂಪಿಯಾಡ್ ಶಾಲೆ: ಜಿಪಿಎಸ್ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳೊಂದಿಗೆ ಲೈವ್ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್.
- ಆರ್ಕಿಡ್ಸ್ ದಿ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಶಾಲೆ: ಪ್ರತಿ ಬಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳು, ವೇಗ ನಿಯಂತ್ರಕ, ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಸಂಪರ್ಕ ವಿವರಗಳು.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೀತಿಯ ಕರೆ
ಮಾರ್ಚ್ 17, 2025ರಂದು, ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸದಸ್ಯೆ ಫೌಜಿಯಾ ಖಾನ್ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಏಕರೂಪದ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಾಲಾ ಸಾಗಾಣಿಕೆ ನೀತಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನೀತಿಯು ಸೀಟ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ಗಳು, ಸಿಸಿಟಿವಿ, ಜಿಪಿಎಸ್, ವೇಗ ಮಿತಿಗಳು, ಓವರ್‌ಕ್ರೌಡಿಂಗ್ ತಡೆ, ಚಾಲಕರ ತರಬೇತಿ, ಮತ್ತು ದೂರುಗಳ ಪರಿಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು. ಆದರೆ, ಜುಲೈ 3, 2025ರವರೆಗೆ ಈ ಕುರಿತು ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬಂದಿಲ್ಲ.
ಏಕೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆ?
- ವೆಚ್ಚದ ಒತ್ತಡ: ಹಳದಿ ನಂಬರ್‌ ಪ್ಲೇಟ್‌ ವಾಹನಗಳಿಗೆ ವಿಮೆ, ತೆರಿಗೆ, ಮತ್ತು ಫಿಟ್‌ನೆಸ್ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ನವೀಕರಣದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಪರೇಟರ್‌ಗಳು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ.
- ಕಾನೂನು ಜಾರಿಯ ಕೊರತೆ: ಆರಂಭಿಕ ಕ್ರಮಗಳ ನಂತರ ಜಾರಿಯು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳು ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತವೆ.
- ಪೋಷಕರ ಬೇಡಿಕೆ: ಮನೆ-ಮನೆಗೆ ಸೇವೆಯ ಬೇಡಿಕೆಯಿಂದ ಚಿಕ್ಕ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಓವರ್‌ಕ್ರೌಡಿಂಗ್ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಶಿಫಾರಸುಗಳು
- ಕಠಿಣ ಕಾನೂನು ಜಾರಿ: 2024ರ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಬೇಕು, ಜೊತೆಗೆ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ದಂಡ (10,000-20,000 ರೂ.) ಮತ್ತು ವಾಹನ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕು.
- ಸುರಕ್ಷತಾ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ತಡೆ: ಓವರ್‌ಕ್ರೌಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತಾ ನಿಯಮಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಪರೇಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಜವಾಬ್ದಾರರನ್ನಾಗಿಸಬೇಕು.
- ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ: ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಸುರಕ್ಷತಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಮತ್ತು ತರಬೇತಿಗೆ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು.
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೀತಿಯ ಜಾರಿ: ಏಕರೂಪದ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಾನದಂಡಗಳಿಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಾಲಾ ಸಾಗಾಣಿಕೆ ನೀತಿಯನ್ನು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಬೇಕು.
ಕರ್ನಾಟಕದ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅನಧಿಕೃತ ಬಿಳಿ ನಂಬರ್‌ ಪ್ಲೇಟ್‌ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆಯು ಮಕ್ಕಳ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಗಂಭೀರ ಒತ್ತಡವನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದೆ. 2024ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಹನ ವಶಪಡಿಕೆ ಮತ್ತು 2025ರ ಜೂನ್‌ನ ಮದ್ಯಪಾನ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಕೆಲವು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳು ಜಾರಿಯಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆಯ ಕೊರತೆ ಇದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಕಾನೂನು ಜಾರಿ, ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಂಬಲ, ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೀತಿಯ ಮೂಲಕ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತುರ್ತಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸಬೇಕು. ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯವು ಸುರಕ್ಷಿತ ಸಾಗಾಣಿಕೆಗಾಗಿ ಒತ್ತಾಯಿಸಬೇಕು.
