ಬೆಂಗಳೂರು: ಬೆಂಗಳೂರಿನ 12 ಮೆಟ್ರೊ ನಿಲ್ದಾಣಗಳ “ಅನ್‌ಪೇಡ್ ಪ್ರದೇಶ”ಗಳಲ್ಲಿರುವ ಶೌಚಾಲಯಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಈಗ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಲಿರುವುದು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಹೊಸ ವಿವಾದ ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಮೆಟ್ರೊ ಕಿರುವರಹದಲ್ಲಿ 71% ಹೆಚ್ಚಳದ ನಂತರ ಈ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ತೀವ್ರ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ. ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು, “ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಶುಚಿತ್ವವು ಅನುಚ್ಛೇದ 21 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ. ಆದರೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಶೌಚಾಲಯಗಳೂ ಹಣ ಮಾಡುವ ಸಾಧನ!” ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿವೆ.
“ಜನರ ಮೇಲೆ ದ್ವಿಮುಖ ದಾಳಿ”: ಆರೋಪಗಳು
- ಹಣದ ಹೊರೆ: ಮೆಟ್ರೊ ಕಿರುವರಹದಲ್ಲಿ 71% ಹೆಚ್ಚಳವು ಬಡವರು, ದಿನಮಜೂರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ.
- ಶುಲ್ಕದ ಶೌಚಾಲಯ: ಈಗ ಟಿಕೆಟ್ ಇಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶದ ಶೌಚಾಲಯಗಳಿಗೆ ₹2 ರಿಂದ ₹5 ರವರೆಗೆ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್‌ಗೆ ವಿರುದ್ಧ? ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು: “ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್‌ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಉಚಿತ ಹಾಗೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರಬೇಕು. ಆದರೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಇದನ್ನು ‘ಪೇ-ಪರ್-ಪೀ’ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಕೆಡವಿದೆ!” ಎಂದು ದೂಷಿಸಿವೆ.
ಒಂದು ಟ್ವೀಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಟುವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಲಾಗಿದೆ: “ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ದರೋಡೆಗಾರರಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಆಡಳಿತವಲ್ಲ, ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಲೂಟಿ ಮಾಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ! ಮುಂದೆ ಏನು? ಕಬ್ಬನ್ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಸಿರಾಡಲೂ ಶುಲ್ಕವೇ?“
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪು ಹಾಗೂ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಲುವು
- ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು: ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪಂಡೋರಂ ಕಾಂತಿ ಲಾಲ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ (2022) “ಶುಚಿತ್ವದ ಸೌಲಭ್ಯವು ಗೌರವದಿಂದ ಬಾಳುವ ಹಕ್ಕಿನ ಅಂಗ” ಎಂದು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದೆ.
- ಸರ್ಕಾರದ ತರ್ಕ: BMRC ಪ್ರಕಾರ, “ಶುಲ್ಕವು ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚಗಳಿಗಾಗಿ. ಪೇಡ್ ಪ್ರದೇಶದ ಶೌಚಾಲಯಗಳು ಉಚಿತ.“
- ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ: ಸಾರಿಗೆ ಸಚಿವ ರಾಮಲಿಂಗ ರೆಡ್ಡಿ, “ಈ ಆರೋಪಗಳು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಪ್ರೇರಿತ. ನಮ್ಮ ಗಮನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲೆ,” ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಾಗರಿಕರು ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು “ಹಾಳುತನ” ಎಂದು ಖಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಿಲ್ಕ್ ಬೋರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ದಿನಗೂಲಿ ಮಾಡುವ ಶಂಕರ್ (32) ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, “ಮೆಟ್ರೊ ಫೇರ್ ಡಬಲ್ ಆಗಿದೆ. ಈಗ ಶೌಚಾಲಯಕ್ಕೂ ಹಣ ಕೊಡಬೇಕು?” ವಾಣಿಜ್ಯ ತಜ್ಞ ಮಂಜುನಾಥ್‌ ಗೌಡ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, “ಸರ್ಕಾರದ ಆದಾಯ ಮೂಲಗಳು ಕೊಳೆತ ರಾಜಕೀಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.“
ಮುಖ್ಯ ಮಾಹಿತಿ:
- ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸುವ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು: ಮೆಟ್ರೊ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿನ “ಅನ್‌ಪೇಡ್ ಜೋನ್‌”ಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ (ಟಿಕೆಟ್ ಇಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶ).
- ಬೆಲೆ: ₹2 (ಮೂತ್ರ), ₹5 (ಮಲವಿಸರ್ಜನೆ).
- ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ: ಈ ನಿರ್ಧಾರವು BMRCಯ ಸ್ವಾಯತ್ತ ನಿರ್ಣಯ ಎಂದು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದೆ.
- ರಾಜಕೀಯ ಪರಿಣಾಮ: ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಇದನ್ನು 2024 ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಮುನ್ನ ಜನರ ಹೊರೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿವೆ.
ಅಂತಿಮ ನೋಟ: ಮೂಲಭೂತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕರಣವು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಈಗಾಗಲೇ ಜರ್ಜರಿತ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಆಘಾತವಾಗಿದೆ. ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪಿನ ನೆರಳಿನಲ್ಲಿ ಈ ನೀತಿ ಕಾನೂನು ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಒಳಪಡುವುದೇ ಎಂಬುದು ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹ.
