ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದ ವೇಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತವು ಭವಿಷ್ಯದತ್ತ ದೊಡ್ಡ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನಿಟ್ಟಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಮಿಷನ್ (NQM) ಎಂಬ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರವು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ. 2023 ಏಪ್ರಿಲ್ 19ರಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದಿಂದ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದ ಈ ಮಿಷನ್, 2023-24ರಿಂದ 2030-31ರವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳ್ಳಲಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ₹6,003.65 ಕೋಟಿ ಬಂಡವಾಳ ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿದೆ.
ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಎಂದರೇನು?
ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ಬಿಟ್‌ಗಳನ್ನು (0 ಅಥವಾ 1) ಬಳಸುವರೆಂದರೆ, ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ಕ್ಯೂಬಿಟ್‌ಗಳನ್ನು (qubits) ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಕ್ಯೂಬಿಟ್‌ಗಳು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ 0 ಮತ್ತು 1 ಎರಡರಲ್ಲಿಯೂ ಇರಬಲ್ಲವು. ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ವೇಗದಲ್ಲಿ ನಡಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಮಿಷನ್‌ನ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
ಈ ಮಿಷನ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ: 3 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 20-50 ಕ್ಯೂಬಿಟ್‌ಗಳು, 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 50-100 ಕ್ಯೂಬಿಟ್‌ಗಳು, ಹಾಗೂ 8 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 50-1000 ಕ್ಯೂಬಿಟ್‌ಗಳಿರುವ ಮಧ್ಯಮ ಮಟ್ಟದ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಯೋಜನೆ.
- ಉಪಗ್ರಹ ಆಧಾರಿತ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಸಂವಹನ: 2000 ಕಿಮೀ ದೂರದೊಳಗಿನ ಭೂಮಿಯ ಎರಡು ಕೇಂದ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಸುರಕ್ಷಿತ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಸಂವಹನ ಸ್ಥಾಪನೆ.
- ಅಂತರನಗರಿ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕೀ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (QKD): 2000 ಕಿಮೀ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಕ್ವಾಂಟಮ್-ಸುರಕ್ಷಿತ ಸಂವಹನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
- ಬಹು-ಕೇಂದ್ರ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್: 2-3 ಕೇಂದ್ರಗಳ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ನಿರ್ಮಾಣ.
- ಉನ್ನತ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಸಂವೇದಕಗಳು ಮತ್ತು ಗಡಿಯಾರಗಳು: ಅತ್ಯಂತ ನಿಖರತೆಯ ಸಂವೇದಕಗಳು ಹಾಗೂ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಪರಿಮಾಣದ ಗಡಿಯಾರಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
- ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಪರಿಕರಗಳು ಮತ್ತು ವಸ್ತುಗಳ ಸಂಶೋಧನೆ: ಸೂಪರ್‌ಕಂಡಕ್ಟರ್‌ಗಳು, ಅಗ್ರಮಟ್ಟದ ಅರ್ಧಚಾಲಕ ವಸ್ತುಗಳು ಹಾಗೂ ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ: ಥೀಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಹಬ್‌ಗಳು (T-Hubs)
ಈ ಮಿಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿಯೇ ನಾಲ್ಕು ಥೀಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಹಬ್‌ಗಳನ್ನು (T-Hubs) ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ:
- ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ (IISc), ಬೆಂಗಳೂರು
- ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ (IIT), ಮದ್ರಾಸ್
- ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ (IIT), ಬಾಂಬೆ
- ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ (IIT), ದೆಹಲಿ
ಹಬ್-ಸ್ಪೋಕ್-ಸ್ಪೈಕ್ ಮಾದರಿ:
ಪ್ರತಿ ಹಬ್, ‘ಹಬ್-ಸ್ಪೋಕ್-ಸ್ಪೈಕ್’ ಮಾದರಿಯಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ನಡೆಯಲಿದೆ.
ಭಾರತದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಲಯದ ಉನ್ನತಿ:
NQM ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ, ಸಂವಹನ, ಆರೋಗ್ಯ, ಹಣಕಾಸು, ನವೀನ ಶಕ್ತಿಸೌಕರ್ಯ, ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇದು ‘ಡಿಜಿಟಲ್ ಇಂಡಿಯಾ’, ‘ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ’, ‘ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ್ ಭಾರತ್’ ಮತ್ತು ‘ಸ್ಟಾರ್ಟ್‌ಅಪ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಮುಖ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಬಲ ನೀಡಲಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಮಿಷನ್ ಕೇವಲ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವೃದ್ಧಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅದು ಭಾರತವನ್ನು ಕ್ವಾಂಟಮ್ ಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ. ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷಿ ಯೋಜನೆಯು ಮುಂದಿನ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ವಿಜ್ಞಾನ, ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ತರ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಲಿದೆ.
